Equine Corona Virus
Momenteel zien we steeds meer paarden met Corona. Anders dan bij mensen geeft het coronavirus bij paarden darmklachten zoals koliek en diarree. Het virus wat nu rond gaat geeft ook bij volwassen paarden soms ernstige klachten, met kliniekopname of de dood tot gevolg.
Equine Corona Virus
Het equine corona virus, ofwel paarden corona virus (ECov ) is een RNA virus wat bij het paard verspreidt wordt via de mest. Na opname via de mond worden paarden besmet, de zogenaamde fecale-orale overdracht. Het duurt 2-4 dagen voor paarden de eerste klachten gaan vertonen. Dat wordt de incubatietijd genoemd. De afgelopen jaren zijn weinig infecties met ECov gezien en meestal alleen bij jonge veulens. Sinds enkele maanden nemen de meldingen over flinke infecties bij volwassen paarden toe. Dankzij recent onderzoek is het nu beter mogelijk om te testen.
Besmettingsroute
Paarden nemen het virus via de mond op door contact met een besmet oppervlak of besmet voer. De besmetting in de omgeving ontstaat door contact met geïnfecteerde mest. Besmette paarden scheiden maar een korte periode zelf corona uit. Vaak begint die uitscheiding enkele dagen na infectie en die houdt aan tot zo’n 2 weken na infectie.
ECov kan door direct contact met een besmet paard worden overgedragen, maar ook door indirect contact met spullen. Denk daarbij aan besmette oppervlaktes zoals poetsplaatsen, paddocks en stallen. Maar ook materialen uit een besmette stal zoals mestvorken en kruiwagens of via mensen door middel van thermometers, handen en kleding of schoenen. Let dus goed op! Zijn er paarden op stal die worden verdacht van een corona infectie, hou dan materialen strikt gescheiden en reinig schoenen en kleding grondig. Gebruik bijvoorbeeld andere schoenen op stal, dan wanneer je de stal verlaat.
Besmettingen worden vaker gezien in de wintermaanden als paarden dicht op elkaar worden gehuisvest. Of paarden drager kunnen zijn van het virus is nog niet bekend. Wel weten we paarden zonder zichtbare klachten het virus kunnen uitscheiden. Niet elk paard wordt even ziek van het virus.
Elk paard met koorts, zonder luchtwegklachten, is verdacht van Equine Corona Virus!
Symptomen
Tot voor kort zagen we vrijwel alleen klachten bij jonge veulens: koorts, niet drinken, sloom en koliek. Sinds kort zien we ook volwassen paarden met milde tot ernstige klachten. De meeste paarden zijn enkele dagen mild tot matig ziek. Denk daarbij aan minder eetlust, regelmatig liggen, sloomheid en milde koorts 38,5- 39°C. In ernstiger gevallen laten volwassen paarden koliek zien, hoge koorts rond 40 °C en soms (10-20%) ontwikkelen ze diarree. Sterfte komt niet vaak voor, maar paarden kunnen wel degelijk aan ECov overlijden, zeker als de ziekte te laat wordt ontdekt. Tijdig ingrijpen is nodig om ernstige complicaties te voorkomen.
Bij paarden met ernstige verschijnselen kan bloedonderzoek helpen. Zo kan onder andere uitdroging, eiwitverlies en de waarde van ontstekingscellen worden bepaald. Vaak dalen de witte bloedcellen sterk en dit is gevaarlijk.
Staat je paard in de buurt van een stal waar een ECov uitbraak heerst? Bel dan je dierenarts al bij milde koliek en minder eetlust. Ook koorts zonder luchtwegklachten is reden voor ECov verdenking. In januari 2024 zijn besmettingen vastgesteld op stallen in de regio Benschop en Reeuwijk.
Diagnose
De dierenarts zal je paard grondig onderzoeken om tot een voorlopige diagnose te komen. Bij een verdenking op ECov moet je al rekening houden met besmettingsgevaar voor andere paarden.
De diagnose moet dan nog bevestigd worden door monsters af te nemen. Dit zijn zogenaamde Eswabs die rectaal worden genomen, vaak meerdere dagen achter elkaar. Hier kan met een PCR test het virus in worden aangetoond. Daarnaast wordt bloed afgenomen aan het begin van de infectie en 14-21 dagen later nogmaals. Door de stijging van antistoffen tegen ECov kan een infectie alsnog worden vastgesteld. Deze zogenaamde seroconversie is dan het bewijs voor ECov, als eerder het onderzoek op de swabs negatief was. Soms is het virus maar kort in de mest aanwezig. Zo kan een vals-negatief resultaat ontstaan. Je dierenarts kan je helpen om een goed plan te maken om tot een diagnose te komen.
Momenteel wordt door de Universiteitskliniek onderzoek gedaan naar ECov. Wij doen daar als praktijk met onze Corona patiënten ook aan mee. Zo helpen we de wetenschap vooruit en kunnen we in de toekomst ECov besmettingen nog beter onder controle krijgen.
Behandeling
Allereerst zal je dierenarts er voor zorgen dat je paard zich comfortabeler voelt met ontstekingsremmers en pijnstilling. Afhankelijk van de ernst van de symptomen kan het paard thuis behandeld worden en uitzieken, of moet het paard naar de kliniek voor intensieve behandeling.
Behandeling thuis bestaat vaak uit pijnstillers, maagbeschermers en aangepaste voeding.
Behandeling op de kliniek maakt aanvullende infuus-vloeistof therapie mogelijk, behandeling om problemen met bloedstolling te voorkomen en antibiotica om andere infecties te voorkomen bij de extreem lage weerstand die ECov veroorzaakt.
Er is geen vaccin om paarden te beschermen tegen ECoV infectie.
Testen is niet moeilijk. Test op tijd en voorkom besmetting van andere stallen
Indien een infectie is vastgesteld is de beste preventieve maatregel: (stal)hygiene! Voorkom dat je zelf tussen paarden of stallen de infectie versleept. Om een stal te reinigen moet het oppervlak eerst goed ontdaan worden van alle sporen van organisch materiaal (stalbedding, mestresten, zand etc.). Daarna kan de stal gereinigd worden met desinfectiemiddelen Halamid of Dettol en moet de kans krijgen goed op te drogen. Ook materialen op deze manier reinigen.
Paarden zijn 2 weken na de laatste klachten normaal gesproken weer virusvrij. Wil je het zeker weten, of had je paard geen duidelijke klachten? Laat dan je dierenarts met een Eswab en PCR test controleren of ECov nog aanwezig is in de mest.
Zie ook het kopje ‘besmettingsroute’.
Prognose
Meestal verlopen de klachten mild en kunnen de paarden thuis met twee weken goed herstellen. In ernstige gevallen hebben de paarden een week intensive-care nodig, daarna nog een week medium-care en enkele weken herstel om op krachten te komen en weer conditie te ontwikkelen.
Voorzorgsmaatregelen
Deze dieren moeten worden geïsoleerd door ze als laatste te voeren, te verzorgen en uit te mesten om daarmee mogelijke besmetting van andere dieren te voorkomen. Denk daarbij ook aan de risico’s van indirecte overdracht via materialen/kleding. Paarden die worden verplaatst van een stal waar ECoV voorkomt naar een nieuwe stal moeten gedurende 3 weken apart worden gehouden, waarbij directe of indirecte overdracht van het virus via de mest wordt voorkomen. Mest kan worden gecontroleerd via de zogenoemde PCR test alvorens paarden weer in nauw contact te brengen met andere (gezonde) paarden.
voeding
Ruwvoer is de basis voor elk paard. Sportpaard of hoefbevangen, wij helpen je met een passend rantsoen en analyse van ruwvoer.
huisvesting
Houden van paarden. Daar kunnen wij je mee helpen. Afmetingen van paddocks of stallen, bodem, beweidingsadvies, licht, ventilatie, etc.
gedrag
Kribbebijten of weven voorkomen, introductie in groepen, vrije beweging zonder blessures. Door rekening te houden met de behoeftes van je paard voorkom je klachten.
Paarden zijn geen mensen. Met een beetje hulp weet je veel beter wat je paard echt nodig heeft en wat juist averechts werkt. Ik help je graag je paard beter te begrijpen en hem zo langer gezond te houden.
JE PAARD IN GOEDE HANDEN
We luisteren naar jou en je paard en nemen je mee in het opstellen van een behandelplan. We geloven dat samenwerken en begrip helpen om tot de beste uitkomst voor je paard te komen. Houden van paarden.
Neem contact met ons op
Je mag altijd contact opnemen voor vragen over de gezondheid en het welzijn van je paard.
Als je meer van ons wil zien of leren, volg ons dan op de socials!
Jaar ervaring
Eigen paarden
ONS TEAM
Paardenarts Vivianne van Leeuwen is het gezicht van Oude Rijn Paardenartsen. Door intensief samen te werken met andere praktijken, specialisten, klinieken en laboratoria kunnen we de beste zorg voor je paard garanderen. Korte lijnen met paardenartsen met elk hun eigen expertise maakt de zorg voor jouw paard zo passend mogelijk.
Vivianne van Leeuwen
Erkend paardenarts, NVVGP gecertificeerd paardentandarts, voedingsconsulent paard, bestuurslid cluster paard KNMvD, voorzitter commissie welzijn KNMvD.
Susan Westerterp
Erkend paardenarts, NVVGP gecertificeerd paardentandarts, bestuurslid cluster paard KNMvD.
Susanne Teeuw
Paraveterinair
Samenwerkingspartners
Frank van Leeuwen
Erkend paardenarts, gespecialiseerd in orthopedie en kreupelheidsdiagnostiek | samenwerking voor beeldvorming
Floor Bernard
Erkend paardenartsen, NVVGP gecertificeerd paardentandartsen | samenwerking voor spoedzorg
Jessica Bakker
Erkend paardenartsen, NVVGP gecertificeerd paardentandartsen | samenwerking voor spoedzorg